Een goede liquiditeitsprognose is voor kleine bedrijven vaak het verschil tussen rustig ondernemen en voortdurend brandjes blussen. Met een realistische inschatting van je toekomstige kaspositie zie je op tijd wanneer er mogelijk geld tekortkomt, wanneer je kunt investeren en welke maatregelen je moet treffen om financiële stress te vermijden. In dit artikel leggen we helder en praktisch uit hoe je stap voor stap een betrouwbare liquiditeitsprognose maakt en welk gereedschap je daarbij kunt gebruiken.
Bij Vermogenszaken.nl delen we onafhankelijk advies en praktische handvatten die kleinzakelijke ondernemers direct kunnen toepassen. We leveren geen diensten, maar wel bruikbare kennis waarmee je zelf je cashflow onder controle krijgt. Hieronder vind je een overzicht van waarom een prognose belangrijk is, hoe je er één opstelt, welke valkuilen je moet vermijden en welke checks je regelmatig moet uitvoeren.
Waarom is een liquiditeitsprognose essentieel voor kleine bedrijven?
Een liquiditeitsprognose geeft inzicht in je kasstromen: wanneer er geld binnenkomt en wanneer er betaald moet worden. Voor kleine bedrijven met beperkte buffers is dat cruciaal. Zonder prognose loop je risico op betalingsachterstanden, gemiste kansen of onverwachte noodfinanciering. Met een prognose kun je:
- voorspellen wanneer er krapte ontstaat;
- beslissen over investeringen of uitstel;
- afspraken maken met leveranciers of klanten op basis van feiten;
- sneller schakelen bij seizoensinvloeden of marktveranderingen.
Stap-voor-stap: zo maak je een liquiditeitsprognose
1. Verzamel basisgegevens
Begin met je actuele banksaldi, openstaande facturen en lopende verplichtingen. Verzamel verkoopprognoses, voorraadverwachtingen, huur- en salariskosten en terugkerende lasten zoals verzekeringen en belastingen. Hoe vollediger de input, hoe betrouwbaarder de prognose.
2. Maak onderscheid tussen operationele en incidentele kasstromen
Operationele kasstromen zijn je dagelijkse inkomsten en uitgaven (verkopen, inkoop, salarissen). Incidentele kasstromen zijn eenmalige of onregelmatige posten zoals investeringen, belastingteruggaven of leningen. Houd deze gescheiden zodat je inzicht krijgt in structurele versus incidentele effecten.
3. Kies een tijdshorizon en frequentie
Kleine bedrijven doen er vaak goed aan te werken met een 13-wekelijkse prognose voor korte termijn en een 12-maanden prognose voor middellange termijn. Een wekelijkse update geeft tijdig signalen bij snelle veranderingen, terwijl een maandelijkse update voldoende kan zijn bij stabiele processen.
4. Werk met realistische aannamewaarden
Gebruik actuele betaaltrends: hoe lang doen klanten er gemiddeld over om te betalen (DPO/DIOP) en hoe snel betaal jij je leveranciers (DPO)? Houd rekening met betaalmarges, seizoenseffecten en verwachte prijsstijgingen. Neem bij onzekerheid meerdere scenario’s op: best case, most likely en worst case.
5. Bereken kaspositie en stel triggermomenten in
Tel per periode je verwachte ontvangsten op bij je beginsaldo en trek verwachte uitgaven af. Stel duidelijke triggerwaarden in, bijvoorbeeld: als de liquiditeitspositie onder €5.000 komt of dreigt te dalen met 20% ten opzichte van vorige maand, dan voer je actie X uit (kostenreductie, uitstel betaling, tijdelijke kredietaanvraag).
Tools en templates die het werk makkelijker maken
Je kunt een liquiditeitsprognose eenvoudig in Excel of Google Sheets opzetten met kolommen voor perioden en rijen voor inkomsten/uitgaven. Er zijn ook online tools en boekhoudpakketten die automatisch kasstromen genereren op basis van facturen en banktransacties. Belangrijker dan het perfecte systeem is consistentie: update je prognose regelmatig en controleer op afwijkingen.
Veelvoorkomende valkuilen
- Te optimistische omzetverwachtingen: hou rekening met klantverloop en marktrisico’s.
- Vergeten incidentele uitgaven: belastingen, verzekeringen of onderhoud kunnen plotseling drukken op de kas.
- Geen onderscheid tussen winst en kas: winstgevendheid betekent niet automatisch positieve liquiditeit.
- Te weinig scenario’s: zonder worstcase mis je voorbereidingsruimte.
Wanneer bijstellen en hoe vaak updaten?
Update bij drie gebeurtenissen: (1) bij concrete wijzigingen in verkoop of inkoop, (2) maandelijks als routinecheck en (3) direct na onvoorziene gebeurtenissen (verlies van grote klant, plotselinge kostenstijging). Gebruik afwijkingsanalyse: vergelijk prognose met realisatie en zoek naar oorzaken om je aannames te verbeteren.
Praktische tips voor direct gebruik
- Begin klein: bouw eerst een eenvoudige 13-wekelijkse cashflow op en verfijn later.
- Gebruik kleuren of waarschuwingen in je spreadsheet om risico-periodes zichtbaar te maken.
- Leg betalingscondities vast en communiceer proactief met klanten over sneller betalen of kortingen voor vroege betaling.
- Onderhandel met leveranciers over langere betaaltermijnen tijdens periodes van krapte.
Praktische check: controleer vandaag je actuele banksaldo, openstaande facturen en geplande grote uitgaven voor de komende 30 dagen en markeer eventuele periodes met negatief saldo als prioriteit—dat is je startpunt voor actie.